De laatste jaren wordt er in basisscholen sterk ingezet op de vernieuwing of vergroening van bestaande speelplaatsen. In dit artikel bundelen we enkele getuigenissen van werkplekscholen.
De Wonderwijzer in Lauwe:
Op de speelplaats zijn twee hoeken ingekleed in een verdriethoek (2 foto’s links) en een boze hoek (2 foto’s rechts) waar de kinderen tot rust kunnen komen. Ook wanneer de kinderen tijdens de les in de klas verdrietig of kwaad worden, mogen ze in die hoeken op de speelplaats op adem komen.
De Heilige Familie in Tielt:
Wat geeft de traditionele speelplaatswerking waar iedereen samen speelt op ‘één grote speelplaats’ een nieuwe ‘drive’?
Het zoeken naar een nieuw concept mondt al snel uit in het creëren van speelzones en leeftijdgebonden groepen. Op basis van een doorschuifsysteem maken de groepjes gebruik van de verschillende speelzones. Elke speelzone heeft een vaste begeleider (iemand van de middagopvang, geen leerkracht), herkenbaar voor de kinderen én handig om kort op de bal te kunnen spelen op wat zich in de zone voordoet. Een overzichtelijk schema maakt de kinderen duidelijk wanneer ze in welke zone terechtkunnen.
Ook over het spelmateriaal werd grondig nagedacht. Op een affiche kunnen kinderen zien wat het ‘spel van de week’ inhoudt. Een verantwoordelijke zorgt telkens voor het nodige materiaal hiervoor.
Ook het inkorten van de duur van de middagpauze geeft een ander elan aan het spel.
Is het evident om een dergelijke verandering door te voeren? Vanzelfsprekend niet. Zoals bij elke verandering kwam ook hier wat weerstand, vooral vanuit de groep van de oudste leerlingen: zij ervoeren een verlies aan vrijheid: ze konden niet meer spelen waar en met wie ze wilden. Ook sommige ouders gingen hierin mee.
Vanzelfsprekend kwam er ook overleg en op vraag van leerlingen gebeurden een aantal aanpassingen: op vrijdag spelen de kinderen door elkaar en niet per leeftijd en is er muziek te horen op de speelplaats.
De volgehouden communicatie via nieuwsbrieven overtuigde ook de ouders van het belang van de nieuwe aanpak: meer rust, minder ruzies op de speelplaats en bijgevolg ook minder interventies van de betrokken klasleerkrachten na de middagpauze en/of speeltijd.
Ondertussen wordt er verder gedroomd voor de toekomst: van begeleiders die ook geleid spel/sport aanbieden over de middag, van een rustige zone voor gezellig samenzijn, lezen of gezelschapsspel, van gerichtere opvang voor kinderen met specifieke gedragsproblemen en … van nog meer autonomie voor de kinderen tijdens speeltijd en middagpauze!
De Posthoorn in Wevelgem:
Sinds 2018 kunnen de leerlingen van de Posthoornschool met volle teugen genieten van hun nieuwe speelplaats. De school wilde vooral meer groen en verschillende speelzones. Deze visie resulteerde in een nieuwe opdeling van de oude speelplaats. Aan de soort tegel kan je de opdeling zien tussen de actieve en passieve zone. In de actieve (grote tegels) is er plaats voor loop-, bal- en tikspelen … . Daarrond bevindt zich de passieve zone waar kinderen op een rustigere bezig kunnen zijn. Bij regenweer is voldoende plaats om te schuilen en te spelen onder het grote afdak.
Sinds de nieuwe speelplaats merken de leerkrachten dat er minder conflicten zijn. Aangezien er meer speelmogelijkheden zijn: klimtoren, klimmuur, bouwhoek met natuurlijk materiaal, speelberg, … is er voor iedereen wat wils. De multifunctionele zithoek wordt tijdens de lessen ook benut om buiten een kringgesprek te voeren of drama te geven.
De bloemenweide met de insecten- en vogelhuisjes zorgen voor een stukje vrije natuur. Tijdens de wero-lessen trekt de leerkracht hier naartoe. Daarnaast zijn er nog plannen om een rustige leesruimte te maken van het tuinhuisje en gaan kinderen samen met de MOS-leerkracht onder andere bloemen planten. Ook zal er nog meer groen aangeplant worden.
Volgens de interne coach Katrien is het wel belangrijk dat er 3 leerkrachten toezicht houden aangezien het een grote speelplaats is. Momenteel zijn er geen regels over welke klas er bijvoorbeeld mag voetballen. Ze voetballen allemaal samen in 1 net en moeten hier creatief mee omspringen. Als dit niet zou lukken, zouden er wel afspraken komen, maar het lukt veel beter dan vroeger dankzij het ruime spelaanbod.