Een Hergo ligt in het verlengde van een herstelcirkel, en komt voor bij ernstige feiten waar een formele aanpak voor nodig is.  Dit kan bijvoorbeeld bij vandalisme, seksueel grensoverschrijdend gedrag, agressie,…  In de cirkel zitten telkens steunfiguren voor zowel de pleger als het slachtoffer, of voor de betrokkenen in de schade als je ze geen etiket wil of kan op kleven.  Bij jongeren zijn dit vaak de ouders.

Deze procedure is zwaar, in het bijzonder voor de pleger want die moet zijn verantwoordelijkheid opnemen voor een grote groep en de confrontatie met de gevolgen van zijn gedrag aangaan. 

Vooraleer je een hergo kan organiseren, zijn er enkele voorwaarden (Beerten & van Waterschoot, 2020):

• Tijdens de voorbereidende gesprekken wordt duidelijk gemaakt dat het gaat om een vrijwillige deelname, en dat iedereen het recht heeft om  het gesprek te verlaten wanneer ze dat wensen.
• Er is nood aan herstel bij de slachtoffers.
• Er is een duidelijk, afgelijnd incident waarover het herstelgericht overleg zal handelen.
• De veroorzakers willen verantwoordelijkheid nemen voor hun gedrag.

Als moderator dien je getraind te zijn in het voeren van een hergo, en meerzijdig partijdig te zijn.  Wanneer een incident zich heeft voorgedaan, kan de hergo niet geleid worden door een moderator die vooraf ook al de pleger regelmatig heeft begeleid, net omdat de moderator dan niet meer neutraal is.  De moderator laat de beslissingen uit de groep komen, maar waakt er over dat iedereen zich veilig voelt tijdens het gesprek. 

Eerst worden er voorbereidende gesprekken gepland, waarin duidelijk wordt gemaakt dat er niet beschuldigend wordt gesproken, maar er wordt gewerkt aan het herstellen van de relaties.  Er wordt ook gezorgd voor steunpartners, zowel voor de pleger als voor het slachtoffer.  Ook met hen gebeuren eerst die voorbereidende gesprekken.  Doordat die steunfiguren aanwezig zijn, voelt iedereen zich heel wat veiliger. 

Het gesprek vindt plaats in een neutrale ruimte op een tijdstip die is besproken met alle deelnemers tijdens de voorbereidende gesprekken.  In de cirkel zelf, bepaalt de moderator de plaatsen.  Aan de ene kant van de moderator zit het slachtoffer, gevolgd door zijn steunfiguren.  Aan de andere kant de pleger, ook gevolgd door de steunfiguren.  Onrechtstreeks betrokkenen die willen volgen, nemen plaats in de buitencirkel en nemen niet actief deel aan het gesprek. 

Het woord wordt eerst gegeven aan de pleger, die dan duidelijk kan maken dat hij zijn verantwoordelijkheid opneemt voor het incident.  Nadien komt het slachtoffer en diens steunfiguren aan de beurt.  Ten slotte kunnen de steunfiguren van de pleger spreken.  Op die manier heeft iedereen kunnen zeggen wat ze denken en voelen, nadat ze hebben gehoord dat de pleger erkent wat hij heeft gedaan en de gevolgen wil dragen. 

Het doel is om samen te zoeken naar hoe de schade hersteld kan worden. Meestal zijn excuses niet voldoende.  Een herstelplan kan opgemaakt worden, of een onderzoekje of werkstuk over de schade, ook hulp in de maatschappij door enkele uren te helpen tijdens een evenement of tijdens een opruimactie kan een goed idee zijn. 

Nadien volgt een informeel moment waarin alle deelnemers elkaar kunnen ontmoeten op een ongedwongen manier.  Er wordt nagepraat, en vaak worden dan mooie contacten gelegd die ervoor zorgen dat het resultaat van de hergo wordt versterkt. 

Een neutrale volwassene wordt aangeduid om de situatie op te volgen, en neemt regelmatig contact met de moderator om die op de hoogte te houden van het verloop na het herstelgericht overleg.

Bronnenlijst:

Beerten, M., & van Waterschoot, T. (2020). Herstelgericht handelen – Groeikansen voor de hele school. Oud-Turnhout en ’s Hertogenbosch: Gompel&Scavina.
Ligand. (2019). Samen wijs! Herstelgericht werken op school. Leuven: Acco.
Ligand. (2020). Beter Samen! Herstelgericht werken in de jeugdhulp. Leuven: Acco.