Het is de bedoeling dat kleuters tot functionele lees- en schrijfactiviteiten komen tijdens hun spel in verschillende hoeken (‘geletterd spel’).
In de oefenhoek kunnen deze materialen voorkomen:
krijtjes en bord
schrijfgerei, verschillende soorten papier
typemachine of computer
sjabloonletters
letterblokjes
letterstempels
letterdobbelstenen
lettertafel of letterdozen ( 1 letter centraal en voorwerpen erbij plaatsen waarvan de naam met die letter begint )
posters met letters
letterslang (alfabet)
Allerlei letters om op verschillende manieren met letters bezig te zijn, bv. magneetletters + bord, uit kranten letters knippen en opkleven, enz.
woordkaartjes / kaartjes met afbeeldingen van woorden
woorddoosjes (per thema, woorden met afbeeldingen)
rijmkaarten
dominospel met letters of woorden
woordpuzzels
lettermemory
enz.
Naast dit aanbod, kunnen enkele speelwerkbladen ook.
Aan deze materialen kunnen activiteiten of zelfstandige opdrachten gekoppeld worden die
– ontluikende geletterdheid in het algemeen een stimulans geven (die de kleuters in contact brengen met geschreven taal, boeken, letters, enz.)
– de visuele vaardigheden in verband met voorbereidend lezen en schrijven inoefenen (visuele discriminatie, visuele analyse, visuele synthese, spatieel ordenen en het bepalen van de letterpositie)
– de auditieve vaardigheden in verband met voorbereidend lezen en schrijven inoefenen (auditieve objectivatie, auditieve discriminatie, auditieve analyse, auditieve synthese, temporeel ordenen, klankpositie bepalen)
– de schrijfpatronen in verband met voorbereidend schrijven inoefenen (= ritmische herhaling van dezelfde beweging, geen echte letters)
Ontwikkelkansen
Naargelang het aanbod zullen andere doelen ontwikkelkansen krijgen.
De doelen situeren zich voornamelijk op het ontwikkelveld van taalontwikkeling en op vlak van ontwikkeling van initiatief en verantwoordelijkheid.
Groeilijn
In de kleuterklas spitst men zich nog niet zozeer toe op voorbereidend of aanvankelijk lezen en schrijven, maar op ontluikende geletterdheid in de ruime zin van het woord. Lezen en schrijven staan eerder als communicatiemiddel centraal.
De eerste drie fasen van ontluikende geletterdheid, namelijk kennismaken, ontmoeten, verkennen zijn een opdracht voor de kleuterklassen, de vierde fase, het leren van de elementaire leeshandeling, is een opdracht voor het eerste leerjaar.
Ontluikende geletterdheid start niet in de derde kleuterklas. Eigenlijk maken kinderen al vanaf de peuterklas kennis met geschreven taal, , oefenen ze hun fijne motoriek, auditieve en visuele vaardigheden. Op de leeftijd van vijf en zes jaar groeit de interesse van kinderen voor het echte lezen en schrijven, kinderen kunnen zich ook al wat beter concentreren en ze bezitten al een zekere taakgerichtheid. Het aanbod in de oefenhoek sluit hierop aan.
Begeleiding van de leerkracht
Een nieuw aanbod in de oefenhoek stel je best klassikaal voor, ofwel ga je de eerste keer kleine groepjes begeleiden die met het materiaal bezig zijn.
Zorg voor een gevarieerd aanbod, met opdrachten op verschillende niveau’s.
Zelfstandige opdrachten in deze hoek kan je makkelijk integreren in het contractwerk, en zo kan je ervoor zorgen dat elke kleuter die opdracht krijgt die aansluit bij zijn niveau.
Je zal meer/minder begeleiding geven bij taalzwakke / taalsterke kinderen.
Voorbeelden
