In rollenspel ontmoeten verschillende vaardigheden op verschillende domeinen elkaar:
Onder andere de emotionele en sociale ontwikkeling, de taalontwikkeling, het denken (o.a. het omgaan met symbolen en de creativiteit), zijn in het rollenspel belangrijk. Een goede ontwikkeling op deze ontwikkelingsdomeinen zorgt voor een goede ontwikkeling van het rollenspel. Anderzijds zorgen een goed aanbod voor rollenspel en een goede begeleiding van rollenspel ervoor dat ook de taalontwikkeling, de emotionele en sociale ontwikkeling en de cognitieve ontwikkeling e.a. gestimuleerd worden.
Alle hoeken voor rollenspel kunnen makkelijk aangepast worden naar verschillende belangstellingscentra toe. Vaak vormen de huishoek en poppenhoek, eventueel samen met de verkleedhoek en het winkeltje, een geïntegreerd geheel. Rijk rollenspel vraagt een combinatie van verschillende hoeken.
De hoeken zijn best aantrekkelijk, maar ook niet té perfect ingericht,· de vindingrijkheid van kleuters (het creatief denken en de fantasie) kan zo gestimuleerd worden Bijvoorbeeld, een wijnkistje dat dienst doet als kast, zitje, poppenbed, wasbak,… Echte spullen zijn meestal te verkiezen boven de speelgoedversies.
Huishoek en poppenhoek:
Deze hoek is in de eerste plaats gericht op ‘wat er gebeurt in huis’. Deze hoek bestaat uit minstens een woonkamer + keukentje, en kan uitgebreid worden met slaap- en badkamer. Een echt speelhuis is niet noodzakelijk, maar is wel prettig. Enkele poppen zijn aanwezig om het rollenspel alle kansen te geven.
Winkelhoek:
Deze hoek laat de kleuters toe de rol te spelen van winkelier, leverancier en klant.
Verkleedhoek:
De verkleedkledij kan aangeboden worden in een verkleedkast, een verkleedkoffer of op een kapstok. Het aanbieden van de kledij op kapstokken of op legplanken, biedt het voordeel dat alles ordelijk en netjes, overzichtelijk, ook hygiënisch blijft. Naast de kledij is een grote spiegel een must (zichzelf en elkaar bekijken).
Let op met alle kledij die op- en over het hoofdje moet: neem maatregelen indien er luisjes worden gesignaleerd.
Begeleiden van rollenspel
De basishouding bij spelbegeleiding is het serieus nemen van het spel van de kinderen, en er willen en durven in meegaan.
Dit doe je door eerst een rustige, afwachtende en observerende houding aan te nemen. Je stelt je nabij op, en je kijkt en luistert aandachtig naar de kinderen, om goed te begrijpen waar hun spel precies om gaat, waar ze plezier in vinden en waar ze eventueel nog nood aan hebben.
Daarna kan je gaan meespelen, om zo een meerwaarde te bieden in de ontwikkeling van het spel, of, om door samen te spelen, te investeren in de relatie met deze kleuters.
Meespelen begint het best door dezelfde handelingen te stellen, als een kind doet in zijn spel. Door spel te spiegelen, stap je als het ware in het spel van dit kind, of van het groepje kinderen. Je kan je eigen spel gaan verwoorden (“Ik trek de pop een truitje aan. Het is koud.”), je kan ook het spel van de kleuter(s) verwoorden (“Jij geeft de pop een flesje, want ze huilde van de honger”). Bij peuters zal het meestal nog niet om rollenspel gaan, maar om het manipuleren van materialen in de huishoek. Dan ga je mee in dit soort spel, op dezelfde manier. Je kan de handelingen van de kleuter(s) ook bevestigen, prijzen. Dit kan ook opgemerkt worden door de kleuter(s), waarbij spontaan interactie ontstaat. Op deze manier doe je op een informele manier aan taalstimulering, maar ontstaat er tegelijk een gezellig moment tussen leerkracht en kleuter(s). Als leerkracht leer je de kleuter beter kennen en als kleuter ervaar je de leerkracht als een fijne persoon, die tijd maakt voor jou, naar je luistert en graag met je speelt.
Dit alles kan voldoende zijn. Als je het spel verder wilt uitbreiden of verdiepen, om de zone van naaste ontwikkeling bij de kleuters aan te spreken, kan dit vanaf dit moment, wanneer je helemaal ‘in’ het spel zit. Je kan zelf een bepaalde rol aannemen, om de kleuter te laten zien wat de rol inhoudt. Je kan wat informatie geven over bepaalde rollen. Je kan andere activiteiten bij het spel betrekken. Je kan nieuwe impulsen geven als het spel dreigt vast te lopen.
Wanneer je door jouw observerende houding, bepaalde emoties opmerkt bij de kleuters, moet je deze erkennen en ga je deze best ook verwoorden. Het kan heel heilzaam zijn voor kinderen, hun gevoelens in het spel te kunnen en te mogen uiten.