OPDRACHT: wat bedoelen we volgens jou met volgende stelling?
‘Technology can amplify great teaching, but it doesn’t replace poor teaching’ (De Bruijn, 2016).
In de huidige gedigitaliseerde wereld kan een school niet anders dan ervoor zorgen dat haar media-aanbod afgestemd is op de actuele ontwikkelingen, toch? Tegenstanders beweren dat goed onderwijs zonder digitale media kan. Het is niet bewezen wat werkt en wat niet werkt. Bepaalde onderzoeken tonen aan dat het werken met ICT niet méér oplevert dan aan de slag gaan met pen en papier. Wat wel bewezen is, aldus Brand-Gruwel (2016), is dat ICT in het onderwijs motiverend werkt. Kinderen zijn thuis bezig met hun smartphone en op school ‘moet hij in het kluisje’. Zoals reeds in een vorig hoofdstuk werd aangehaald, is onze samenleving de voorbije decennia sterk veranderd. Scholen weten nog altijd niet goed hoe ze zich hieraan kunnen aanpassen.
Uiteindelijk blijft de leraar doorslaggevend voor goed onderwijs. We dienen ICT te beschouwen als een didactisch middel, dus een manier om je leerdoelen te bereiken en niet als een doel op zich. De vraag is dus niet zozeer: ‘moet ik digitale media gebruiken? Maar wel: ‘als ik het gebruik, voegt het dan iets toe?’
OPDRACHT: Bekijk volgend filmpje; geef de kern van de boodschap weer in max. drie zinnen (Valcke, 2014).
Zoals je in het filmpje zag, kan een school allerlei digitale mediamiddelen ter beschikking hebben, zoals digitale borden, tablets, computers enz. maar daarom is er nog geen sprake van een krachtige leeromgeving. Het inzetten van bepaalde media moet ervoor zorgen dat leerlingen op een vernieuwende wijze levensecht en betekenisvol kunnen leren. Die media moeten dus op die wijze worden ingezet, dat ze het leren vergemakkelijken, bevorderen. Dat is helaas niet altijd het geval. We geven enkele voorbeelden:
- Een digitaal bord kan leiden tot meer frontaal en klassikaal lesgeven, in plaats van tot meer interactiviteit.
- Een bepaalde puzzelapp op een tablet kan minder leerresultaten opleveren dan dat kleuters een handmatige puzzel maken omdat de app de puzzelstukjes in een bepaalde richting ‘stuurt’.
- De creativiteit van kinderen kan onderdrukt worden door te veel te focussen op het middel (ICT); zo is er het voorbeeld van een leerling die een spreekbeurt gaf over Turkije. Hij had deze keer geen PowerPoint gemaakt, maar wel Turkse koekjes gebakken in de plaats. De leerkracht had hiervoor een punt afgetrokken, terwijl de klemtoon van de opdracht lag bij het verzamelen van informatie en leren over een bepaald onderwerp (Irrgang, 2016).
Het is dus aan de leerkracht om steeds goed na te denken of de digitale tool wel effectief een meerwaarde biedt! Want misschien was de activiteit zonder het inzetten van digitale media evengoed of misschien beter geweest (Meersdom, 2012)?
Belangrijk is ook om even stil te staan bij wie de tool aanbiedt. Kritisch blijven is belangrijk, want presentatie en werkelijkheid liggen soms ver uit elkaar. Zo is er het voorbeeld van een onderzoek in opdracht van Kennisnet van de Universiteit Twente en de Radbouad Universiteit Nijmegen naar tablets in het onderwijs. Het onderzoek was heel genuanceerd en de uitkomst was niet geheel positief, maar het persbericht was lovend ten aanzien van tablets in het onderwijs. Lees daarom de onderzoeken van docenten aan hogescholen en universiteiten in plaats van zomaar af te gaan van wat er in de pers verschijnt (Ouwerkerk, 2016).
Bron afbeelding 1: klik hier