Pijler 3: Evalueren
In Computer Supported Collaborative Learning (CSCL) is evaluatie van groot belang om het succes van samenwerkend leren te meten en te verbeteren. Volgens Le, Janssen en Wubbels (2018) wordt samenwerkend leren niet altijd optimaal ingezet in het onderwijs. De effectiviteit van het samenwerken hangt af van de interactie tussen lerenden, de lesgever en de onderliggende problemen die zich voordoen tijdens het leerproces.
Belangrijke Moeilijkheden bij Samenwerkend Leren
De effectiviteit van samenwerkend leren kan worden beïnvloed door verschillende moeilijkheden. In de onderstaande figuur worden deze problemen weergegeven. De volle lijnen geven aan waar lesgevers meestal op inzetten, terwijl de stippellijnen aangeven waar meer aandacht aan besteed zou moeten worden in de context van samenwerkend leren.
Beoordelingsinstrument (BSL) voor CSCL
Op basis van de geïdentificeerde probleemgebieden heeft het Expertisecentrum Onderwijsinnovatie een beoordelingsinstrument ontwikkeld: het BSL (Beoordelings- en Feedbackinstrument voor Samenwerkend Leren). Dit instrument is bedoeld voor zowel lerenden als lesgevers en richt zich op de volgende aspecten:
- Sociale vaardigheden: Hoe goed kunnen lerenden effectief communiceren en samenwerken?
- Status in de groep: Wat is de positie van iedere deelnemer binnen de groep en hoe beïnvloedt dit de samenwerking?
- Meelopen met de groep: Kunnen lerenden zich aanpassen aan het tempo en de richting van de groep?
- Off-task gedrag: Hoe goed blijven lerenden gefocust op de taak?
Doelen van het Beoordelingsinstrument
Het doel van het BSL-instrument is om de volgende aspecten te verbeteren:
- Sociaal bewustzijn verhogen: Lerenden worden zich bewust van hun eigen gedrag en dat van anderen binnen de groep.
- Peer- en zelfevaluatie ondersteunen: Het instrument helpt lerenden en lesgevers om de samenwerking te evalueren en bij te sturen.
- Lerenden motiveren: Door evaluatie en feedback voelen lerenden zich meer betrokken en gemotiveerd om actief deel te nemen.
- Autonomie van groepen bevorderen: Het helpt groepen om zelfstandiger en effectiever samen te werken.
Metaondersteuning voor Sociale Activiteiten
Het BSL-instrument kan dienen als uitgangspunt voor het bieden van metaondersteuning op sociaal vlak. Dit houdt in dat lerenden en lesgevers samen reflecteren op en evalueren hoe sociale interacties verlopen, hoe ze gereguleerd kunnen worden, en welke strategieën of plannen het beste werken voor een efficiënte samenwerking. Dit proces kan bijdragen aan een sterker en effectiever groepsdynamisch leerproces (Willemsen, 2010).
Wil je meer weten over het evalueren van samenwerkend leren?
Bekijk de andere pijlers voor meer inzichten in het creëren van een effectieve leeromgeving.
Lees verder over de volgende pijler: Sociale interactie ondersteunen
Referenties
Le, H., Janssen, J., & Wubbels, T. (2018). Collaborative learning practices: Teacher and student perceived obstacles to effective student collaboration. Cambridge Journal of Education, 48, 1, 103-122.
Willemsen, A. (2010). Probleemloos begeleiden in CSCL. Een onderzoek naar de problemen en beperkingen bij de begeleiding docenten tijdens computerondersteund samenwerkend leren. Document geraadpleegd op 24/03/2023 van https://studenttheses.uu.nl/handle/20.500.12932/6560?show=full.